به گزارش خبرنگار ایکنا، «اوّابین» یک دوره جامع نظام آموزشی تدبر در قرآن است که مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت (ع) دانشگاه تهران آن را برگزار می‌کند. طول این دوره با مراحلی که برای آن در نظر گرفته شده است چیزی بین 10 تا 12 سال به طول خواهد انجامید و شرکت‌کنندگان تحت آموزش این نظام، شیوه‌های درک مفاهیم عبارات و واژگان قرآنی، شأن نزول آیات، گزاره‌نویسی براساس درک آیات، پیاده‌سازی آن در زندگی جاری خود و تغییر و تحول سبک زندگی براساس آموزه‌های قرآنی و همچنین نشر و ترویج سبک زندگی قرآنی در مواجهه با همنوعان خود را فراخواهند گرفت.
احمدرضا اخوت، پیشکسوت قرآنی در تاریخ پنجم مهر سال جاری در نشستی به تشریح مراحل مختلف این نظام و همچنین سیر مطالعاتی پس از آن تحت عنوان «مُنیبین» پرداخت که البته تکلمه این نشست، هفته بعد از آن نیز با سخنرانی او برگزار شد.
بیشتر بخوانید؛
عصر روز گذشته سه‌شنبه 18 مهرماه، حسین مختاری دیگر کارشناس قرآنی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران نیز به روند شکل‌گیری این نظام پرداخت و سابقه پرداختن به آن را 10 سال پیش عنوان کرد و در ادامه برخی پرسش‌ها و نقدهای به شکل آنلاین و حضوری مطرح شد که در ادامه سخنان او از نظر می‌گذرد:
سیر آموزشی و برگزاری برخی دوره‌های آموزشی تدبر در قرآن از سوی مجمع از زمانی که من حدود 10 سال پیش به این مجموعه پیوستم منجر به این شد که کارشناسان به دنبال سامان دادن این روند و خروجی مشخصی برای آن بودیم؛ سال 92 با طراحی مجموعه‌ای از پرسشنامه و فرم‌هایی و در اختیار قرار دادن آنها به کارشناسان چالش‌ها، آسیب‌ها، مشکلات و موانع روند تدبر در قرآن احصاء شد که برآیند آن منجر به طراحی نظام‌نامه‌ای شد که مسیر آموزشی منطبق با آن، جریان آموزشی، پیشرفت در آن و ارتقای سطح کیفی مطالب ارائه شده از سوی مربیان را در پی داشت.
بر این اساس نظام آموزشی تدبر در قرآن تحت عنوان اوّابین طراحی شد که براساس آن، برگزارکننده این سلسله دوره‌ها و همچنین شرکت‌کنندگان در آن می‌توانستند، روالی مشخص و جامع را در امر آموزش تدبر در قرآن به شکلی مستمر و هدفمند طی کرده و برای آن وقت بگذارند.
حس تجربه عملی پیاده‌سازی قرآن در زندگی
مواجهه با واژگان، آیات و سوره‌ها و درک و فهم درست آنها و ارائه یک طرح و تجربه عملی و پیاده‌سازی نکاتی سرنوشت‌ساز ناظر بر مفاهمه آیات قرآنی، مطالعه، خودارزیابی در باب اینکه تا چه اندازه فرد می‌تواند با تکیه بر آموزه‌های قرآنی، در زندگی خود تغییر و تحولی به وجود آورد و همچنین اصطلاحاً مشق کردن آنها یعنی پیاده‌سازی آن در زندگی خود و اثرگذاری بر روی افراد جامعه از جمله مواردی است که در روند پیشبرد این نظام آموزشی مورد نظر بوده است.
به موازات این روند و برگزاری کلاس‌هایی که بسته به میزان وقتی که فرد در طول هفته برای آن اختصاص می‌دهد و اشاره شد که کف آن هفته‌ای 15 ساعت است، کتاب‌هایی نیز تدوین یافته که به عنوان محتوای اجرایی و دستورالعمل پیاده‌سازی آنچه درک شده است بر زندگی و اجتماعی در اختیار شرکت‌کنندگان در این نظام قرار می‌گیرد و متعاقب آن سیر مطالعاتی نیز در نظر گرفته شده است تحت عنوان منیبین که طی آن همچون ارائه تز و پایان‌نامه دانشگاهی، فرد که اطلاعات جامعی در مورد معانی، تفسیر و تأویل قرآنی پیدا کرده است، قدرت تحلیل شرایط حاکم بر زندگی خود و جامعه را براساس آموزه‌های خود پیدا می‌کند.
در دوره منیبین همچون جریان حاکم بر حوزه‌های علمیه، حتی شرایطی به وجود می‌آید که شرکت‌کنندگان در این دوره، به مباحثه داده‌های خود بپردازند که در این بخش با استفاده از ظرفیت‌های مطالعاتی خود می‌توانند کُرسی‌های مباحثه و مجادله با هم‌درسی‌های خود را نیز برگزار کنند.
این گزارش حاکی است همچنین در ادامه این نشست، احمدرضا اخوت؛ پیشکسوت و کارشناس قرآنی به پاسخ در مورد برخی پرسش‌ها و نقدهای وارده به این نظام آموزشی پرداخت که به شرح زیر است:
اختصاص حداقل هفته‌ای 15 ساعت به نظام آموزشی
در بسیاری از نقدهای عنوان شده در مورد این نظام، عنوان شده است حجم اوقاتی که باید اختصاص به این سیر آموزشی و مطالعاتی داده شود زیاد است و از آنجا که ممکن است فرد شرکت‌کننده، شاغل باشد و یا مسئولیتی همچون رتق و فتق امور زندگی و همسرداری و بچه‌داری داشته باشد، لذا این میزان ساعات اختصاص یافته، مقداری اغراق شده است که در پاسخ باید بگوییم که نظام‌نامه این دوره آموزشی با طی شدن ساعت‌ها جلسات کارشناسی تهیه و تدوین شده است و حتی در جلسات پیش هم اشاره شد که این میزان ساعات اختصاصی در طول هفته کمترین آنهاست و فرد به شرط آنکه عزم شرکت جدی در این دوره داشته باشد باید ساعت بیشتری را اختصاص دهد تا این امر منجر به آن شود تا دوره را در زمان کوتاهتری، سپری کند.
برخی از پرسش‌های مطرح شده نیز ناظر بر این نکته است که لوح فشرده کتاب‌های این نظام آموزشی که تهیه فیزیکی آنها علاوه بر هزینه‌بر بودن، ممکن است با دردسرهایی همراه باشد، در اپلیکیشن‌هایی مثل طاقچه موجود نیست که باید گفت درصدد هستیم تا این روند اصلاح شود و لذا هیچ‌کدام از شرکت‌کنندگان در این دوره‌ها نباید دغدغه و نگرانی از باب کتاب و محتوای آموزشی داشته باشند که البته این امر در مورد فایل صوتی کتاب‌ها قطعاً محقق نخواهد شد و ما قائل به این هستیم که فرد حاضر در این دوره‌ها حتماً درگیر متن نوشتاری باشد و ساعاتی را صرف خواندن متون کتاب کند.
شیوه‌های استخراج شده محتوای درسی و آموزشی این دوره‌ها و تدوین کتاب‌های اجرایی آن براساس استنباطمان از تفسیر «المیزان» علامه فقید طباطبایی است و اینکه در مواردی عنوان شده است که محتوای ارائه شده سنگین و ثقیل است باید گفت که از میان 114 سوره قرآنی، محتوای استدلالی و تحقیقی 60 سوره استخراج شده است که با توجه به مدیریت زمان اختصاص یافته به آنها، این سیر منطقی و کارشناسی شده است.
در نظر گرفتن زمان شناور برای شرکت‌کنندگان با مشغله زیاد
این مورد را نیز باید در نظر گرفت که شرکت‌کنندگان در این نظام آموزشی افراد بالای 18 سال را شامل می‌شوند، افرادی که به هر حال سابقه تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی را داشته و لذا مواجهه‌ای منطقی با این محتوای آموزشی را دارند که خودشان براساس بضاعت و میزان ظرفیت ادراکی، باید آن را مدیریت کنند. با وجود اینکه در این نظام آموزشی از نقطه ابتدایی و پایانی با یک برنامه‌ریزی دقیق همه‌چیز در نظر گرفته شده است اما ممکن است افرادی باشند که به دلایلی در روند آموزشی خود دچار اختلال شوند که در این مورد نیز با مدیریت خود فرد می‌توان زمان در نظر گرفته شده را به شکل شناور در نظر گرفت و مثلاً فردی زمان از دست رفته براساس برنامه‌ریزی را به شکل فشرده و یک زمان مقتضی جبران کند.
طرحی و اعلام این نظام آموزشی توقعی را در برخی از مخاطبان ایجاد کرده است که گویا باید هیچ نکته مغفولی پس از طی کردن این دوره در باب تدبر و مطالعه قرآن باقی نماند. به نظرم قرآن آنچنان نقاط و نکات ناشناخته‌ای دارد که نتوان به همه آنها از همه وجوه پرداخت. این نظام همانطور که عنوان شد، براساس استنباطات کارشناسان از تفسیر المیزان علامه طباطبایی است و مناظر دیگری از وجوه و زوایای دیگر وجود دارد که بتوان از دریچه آنها به قرآن پرداخت. این را از جهت دغدغه‌ای که در میان قرآن‌پژوهان وجود دارد عرض می‌کنم. ما در طول سال فارغ‌التحصیلان زیادی در رشته‌های قرآنی و همچنین حوزه‌های میان‌رشته‌ای قرآن داریم و اگر منتقدان معتقد به این هستند که این نظام آموزشی همه انتظارات را برآورده نمی‌سازد پس از قرآن‌پژوهان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در علوم قرآنی بخواهند که موضوعات مغفول را در رسالات، جزوات و پایان‌نامه‌های خود دنبال کنند.
لزوم طراحی دوره‌های تدبر در قرآن ویژه نوجوانان
گفته شده است که هر کس با هر میزان و سطح آگاهی از قرآن می‌تواند در این دوره شرکت کند که باید گفت که آشنایی نسبی برای گذران این نظام آموزشی کفایت می‌کند و البته به این معنا نیست که فردی با ذهنی خالی و در حالیکه ناآگاهی کامل در مورد قرآن داشته باشد بتواند در این دوره ثبت‌نام کند هر چند این مورد از جمله مواردی است که مجمع به دنبال برآورده ساختن انتظارات دوستداران قرآن است؛ همچنانکه دوره‌های فهم و تدبر در قرآن را ویژه نوجوانان که شاید تنها در دروس تحصیلی به امر روخوانی و روانخوانی مبادرت ورزند و کمتر در حوزه تدبر قرآنی برای آنها برنامه‌ای وجود داشته باشد، تدارک این برنامه و طراحی دوره تدبر در قرآن ویژه این گروه سنی را نیز در نظر داریم.
مدیریت فرد شرکت‌کننده در این دوره به ویژه در مطالعه مطالب کتاب‌های در نظر گرفته شده برای آن، تکرار و یادآوری آنها بسیار حائزاهمیت است. تصور کنید که کلاس و دوره آموزشی به هر دلیل، جلساتی دچار وقفه شود، معمولاً دیده شده که افراد به این بهانه مطالعه کتاب‌ها را نیز رها می‌کنند که اتفاقاً این وقفه‌ها مجال مناسبی است که شرکت‌کنندگان نهایت حُسن استفاده را از آن داشته باشند و ضمن جبران ساعاتی که ممکن است وقت صرف این نظام نکرده باشند، با مرور مطالب قدرت تحلیل خود را برای زمانی که قرار است وارد دوره منیبین بشوند، به دست آورند.
انتهای پیام
The post استنباط کارشناسان از المیزان مبنای تدوین نظام آموزشی «اوّابین» Originally appeared on iqna.ir