در رثای مردی از جنس نوشتن

دکتر راشد محصلبه گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، محمدرضا راشد محصل، نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان فارسی و از فرهیختگان و نام‌آوران استان خراسان جنوبی روز ۱۹ مهرماه در 87 سالگی از دنیا رفت. 

محمدرضا راشدمحصل در خردادماه سال 1315 هجری شمسی در خانواده‌ای روحانی در روستای افضل‌آباد ماژان از توابع خوسف بیرجند متولد شد، پس از اتمام تحصیلات مقدمانی در بیرجند در سال 1333 به خدمت فرهنگ درآمد و پس از طی دوره‌های عالی تحصیلی در سال 1353 مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی گرفت. 

همکاری با فرهنگستان زبان و ادبیات، عضو هیئت علمی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز، همکاری با شورای کتاب کودک، تدوین دایرةالمعارف (قاموس)، تدریس در دانشگاه تبریز، همکاری با دانشکده ادبیات مشهد و دانشگاه بیرجند، عضو هسته قطب علمی فردوسی‌شناسی و عضو هیئت مدیره فرهنگسرای فردوسی از جمله فعالیت‌های این استاد فرهیخته است‌. 

وی بیش از 80 مقاله و کتاب نوشته است که از جمله کتاب‌های او می‌توان به «پرتوهایی از قرآن و حدیث در ادب فارسی»، «گزیده حدیقه سنایی با شرح و توضیح»، «نشانه‌شناسی ادبی در کاربرد قرآن و حدیث»، «تاریخ فرهنگ و آموزش نوین در بیرجند»، «فارسی عمومی» (با همکاری دکتر بهنام‌فر و دکتر محمّدی)، «داستان گشتاسب در دو نگاه» (پیکره‌شناسی و دریافت‌های اجتماعی)، «نظارت بر تهیه و چاپ سه کتاب شاهنامه‌پژوهی و «خیّام‌شناخت و عطّارشناخت» (ویژه‌نامه‌های فردوسی، خیّام و عطّار) اشاره کرد. 

۱۹ تیر امسال بود که مراسم نکوداشت محمدرضا راشدمحصل، استاد زبان و ادبیات فاسی و عضو قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشگاه فردوسی مشهد، در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار شد. 

در این مراسم محمد حسین‌زاده، مدیر کل ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی ضمن خوشامدگویی به مهمانان به اهمیت نکوداشت بزرگان و مفاخر پرداخت و گفت: گرامی‌داشت مفاخر و بزرگان، گرامی‌داشت دانش و فرهنگ است. 

محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور نیز گفت: به قول سعدی انسان نیاز به دو عمر دارد؛ که با یکی تجربه به‌دست بیاورد و با دیگری آن را به‌کار بندد. چون این امر میسر نیست بر خویش لازم می‌دانیم از مسیر آنانی که این راه را پیموده و تجربیات گران‌سنگی به‌دست آورده‌اند، بهره بگیریم و بیاموزیم و باید گفت که از زمره ایشان و بهترینشان، دکتر محمدرضا راشد محصل هستند. 

وی ادامه داد: وقتی سال گذشته بنده به این سمت منصوب شدم از اولین کسانی که مرا مورد لطف خویش قرار داد دکتر یاحقی بودند، ایشان در ضمن لطف و تبریکشان به بنده تاکید ‌کردند که دکتر راشد محصل فراموش نشود. من از همان زمان پیگیر بودم و خوشحالم که امروز این محفل برگزار شده و خود استاد هم در این مراسم حضور دارند و نکوداشتی بس نیکوست. 

شالویی گفت: دکتر راشد که نزد استادانی چون زریاب خویی، زرین‌کوب و شهیدی به تحصیل علم پرداخته، به خرد و حکمتی توجه دارد که والا و اصیل است. از خدای بزرگ می‌خواهیم که سایه بلند او را بلندتر بدارد و عمری طولانی با نعمت و برکت به ایشان ارزانی کند و شاگردان و دانشجویان همچنان خوشه‌چین فضل و درایت ایشان باشند. 

سپس اصغر دادبه، پژوهشگر و حافظ‌پژوه که خود از دوستان صمیمی و رفیق پنجاه‌ساله استاد است، سخن خود را با غزلی از سعدی در وصف دوست، آغاز کرد و در ادامه گفت: آدم‌هایی که بسیار می‌دانند فراوان‌اند، اما آن‌هایی که به باورمندی دست یافته‌اند انگشت‌شمار. ازین روست که تا منافع‌شان به خطر می‌افتد، معامله می‌کنند. استاد راشد تمام سختی‌ها و دشواری‌ها را پذیرفته‌اند و تن به معامله باورهای خویش نداده‌اند. 

وی سخنرانی خود را با این دو بیت در وصف آزادگی دکتر راشد به پایان رساند: لایق به هر سری نبود تاج افتخار /آزادگی به سرو سرافراز می‌دهند/ ما را رسد مدیحه «راشد» که وصف گل/ با بلبلان قافیه‌پرداز می‌دهند. 

محمدجعفر یاحقی، استاد دانشگاه و مدیر مؤسسه خردسرای فردوسی نیز ضمن تشکر از “انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و شخص دکتر شالویی” بابت برگزاری این مراسم بیان کرد: من هم مثل دکتر دادبه ۵۰ سال است که دکتر راشد را می‌شناسم. سه کلمه ایران و آزادگی و خرد شخصیت و سیمای دکتر راشد را برای ما تعریف می‌کنند. از نظر من دکتر راشد یک ایرانی و ایران‌دوست اصیل است و هرکس که ایران را دوست دارد و بدان عشق می‌ورزد حتما به شاهنامه که دریایی بی‌کرانه است توجه دارد و  دکتر راشد این دریا را کشف کرده و با آن مانوس است. او به‌نظر من این آزادگی و پاک زیستن و نیز جوهر زندگی را در لابه‌لای صفحه‌های شاهنامه پیدا کرده و به آن عمل کرده است. دکتر راشد تجسم باورمندی و تعهد است و من آرزومندم که ما و دوست‌داران ایشان هرچه بیش‌تر از نفس ایشان بهره‌مند باشیم. 

سلمان ساکت، رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه نیز شیوه شاگردپروری، فرهنگ‌دوستی و نوع‌دوستی و بزرگ‌منشی دکتر راشد محصل را در قالب خاطرات مشترک با استاد بیان کرد و افزود: با این ویژگی‌ها و خصال نیکوست که همگان شیفته اویند. 

شاگردانش معتقدند: دکتر راشد محصل در طول فعالیت‌های علمی و اجرایی خود، چه در گروه زبان و ادبیات فارسی، چه در مرکز خراسان شناسی و چه در فرهنگ سرای فردوسی هیچ گاه در برابر خدمتی که با تمام وجود و از سر اخلاص انجام داده، مطالبه که هیچ، حتی توقع ضمنی مابه ازائی هم نداشته است. 

همچنین در مقاله “جان به فدای عاشقان” که به قلم اصغر ارشاد سرابی نوشته شده، درباره دکتر راشد محصل تصریح شده است: «اطلاعات او در پهنه شعر وادب کهن و تاریخ اجتماعی ایران، گسترده و شنیدنی است. تجلی علمی او بیشتر در مباحث عرفانی و آثار حماسی و نکته سنجی هایش نتیجه نیم قرن پژوهش و تجربه است. احاطه استاد بر علوم قرآنی، احادیث و آثار عرفانی و چیرگی بر منابع و محتوای دیوان شاعران و آثار نویسندگان کهن، کلاس درس دکتر راشد محصل را شیرین کرده است». 

نکته دیگری که نباید از کنار آن گذشت اثرات وجودی این مرد بزرگ در تربیت صدها دانش آموخته در مقاطع مختلف تحصیلی رشته زبان و ادبیات فارسی در بیرجند و در طی قریب به ۲۵ سال کار مداوم علمی و آموزشی است. به جرأت می‌توان گفت تمامی دانش آموختگان ۳۰ سال گذشته دانشگاه‌های بیرجند در رشته زبان و ادبیات فارسی یا شاگرد دکتر راشد محصل بوده‌اند و یا شاگرد شاگردان ایشان. 

احاطه استاد بر علوم قرآنی، احادیث و آثار عرفانی و چیرگی بر منابع و محتوای دیوان شاعران و آثار نویسندگان کهن، کلاس درس دکتر راشد محصل را شیرین کرده بود.

یادآور می‌شود؛ مراسم تشییع و خاکسپاری زنده‌یاد محمدرضا راشد محصل، پژوهشگر و استاد ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، جمعه ۲۱ مهر ساعت ۱۰ در بهشت رضا بلوک ۴۲ (قطعه نام‌آوران) برگزار خواهد شد. همچنین مراسم ترحیم این استاد فقید دانشگاه فردوسی روز شنبه ۲۲ مهر ساعت ۱۹:۳۰ تا ۲۱ در مسجد غدیر باباعلی واقع در بلوار ارشاد برگزار می‌شود.
انتهای پیام

انتهای پیام

The post در رثای مردی از جنس نوشتن Originally appeared on iqna.ir

Leave a Comment