حجت‌الاسلام رضا غلامی، قائم‌مقام بنیاد هدایت در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با روند تدوین سند ملی مسجد، بیان کرد: ابتدا پیش‌نویسی برای سند ملی مسجد تهیه و ارائه شد؛ سپس، بعضی از مجموعه‌ها و موسساتی که در حوزه مسجد کار می‌کنند، آن را مورد ارزیابی قرار دادند و پس از اعمال اصلاحات مورد نیاز، پیش‌نویس دیگری تهیه شد و برای نظرخواهی از مجموعه‌های مختلف دانشگاهی، نخبگانی، فعالان فرهنگی، مدیران استانی، معاونان فرهنگی، مدیران ستادی و … آماده شد. پس از رفت و برگشت‌های انجام شده، این سند به هیئت‌امنای بنیاد هدایت نیز ارائه شد. در دو جلسه با حضور علمای دینی درباره این سند بحث و گفت‌وگو صورت گرفت و سپس، سند اصلاح شده آماده و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد. در شورا نیز در سه مرحله در کمیته‌های تخصصی، سند ملی مسجد ارائه و از آن دفاع شده و در حال حاضر نیز کمیته تخصصی در حال بررسی آن است که در صورت تایید برای تصویب به صحن علنی شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال می‌شود.
غلامی درباره چرایی عدم تصویب این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار بی‌اطلاعی کرد و افزود: همه این مراحل نیازمند اعمال اصلاحات و تهیه پیش‌نویس‌های جدید بود. وقتی سند جامعی تدوین می‌شود، باید در آن، همه نظرات دیده شود و همه ابعاد آن مدل به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد؛ به همین دلیل این موضوع امر زمان‌بری است.
حکمرانی از مسجد و حکمرانی بر مسجد
قائم‌مقام بنیاد هدایت بیان کرد: در سند جامع آنچه به آن نیاز داریم در دو بخش تعریف می‌شود؛ یکی حکمرانی از مسجد و دیگری حکمرانی بر مسجد. حکمرانی بر مسجد به این معناست که نقش نهادها، دستگاه‌ها و کنشگران بر مسجد چگونه و با چه مدل ساختاری و شاکله‌ای تعریف می‌شود. حکمرانی از مسجد نیز یعنی اینکه خود مسجد چه نقشی در میدان، محله و جامعه پیاده می‌کند.
وی ادامه داد: بخش اول که نسبت نگاه حاکمیتی به مسجد است، با هم‌افزایی، هماهنگی و وحدت رویه، نحوه تعامل، بستر و ویژگی‌های ارائه خدمات به مسجد از سوی نهاد‌های موازی که هر کدام برای مسجد مأموریتی دارند، مشخص می‌شود. در این سند پیش‌بینی شده که نهادها بتوانند با هم‌افزایی، خدماتی که به عهده آن‌ها است را به مسجد برسانند و در عین حال همکاری مشترک را تجربه کنند.
غلامی اظهار کرد: در حکمرانی از مسجد نیز کارکرد‌های مسجد مدنظر است. در این بخش مشخص می‌شود که این نهاد اجتماعی چه کارکردی باید در محله و جامعه ایفا کند. بر اساس سند ملی مسجد، با مدل به میدان آوردن ظرفیت‌های مردمی و محوریت امام محله، مسجد می‌تواند پیشران حرکت محله باشد؛ به این صورت که محله را شناسایی کرده، کنشگران را حول محور مسجد گردآورده، ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی را شناسایی کند و بتواند یک حکمرانی نرم شبکه‌ای محلی پیاده کند. همه این‌ها در سند دیده شده، ولی تحقق، الزامات و به میدان رساندن آن نیاز به یک فرایند طولانی مدت دارد.
نیاز به بانک جامع اطلاعاتی
قائم‌مقام بنیاد هدایت گفت: ما برای تدوین سند ملی مسجد به جای اینکه فقط درگیر تصویب بخش نظری این سند در نهاد‌های مربوطه باشیم، سعی کردیم در کنار پیگیری‌های لازم برای تصویب، مدل طراحی شده برای مساجد را در میدان عمل پیاده‌سازی کنیم. وقتی نتیجه عملی شدن این الگو و طرح در جامعه دیده شود، تصویب بخش نظری آن نیز به مرور تسهیل می‌شود و از طرفی نتایج طرح با سرعت بیشتری در جامعه درک می‌شود.
غلامی درباره فقدان بانک جامع اطلاعاتی از مساجد برای پیاده‌سازی سند ملی مسجد تصریح کرد: هرنوع برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نیازمند آمار و اطلاعات است تا بتواند تصویری روشن و درست از واقعیت نشان دهد. همه دستگاه‌هایی که متولی امر مسجد هستند تصویری کلی درباره تعداد مساجد و امام جماعت‌های فعال دارند، اما تصویر دقیق و روشنی که دقیقا بتواند نقاط قوت و ضعف را نشان دهد، وجود ندارد. برای مثال ما در استان‌هایی که جمعیت زیادی دارند آمار مساجدمان کم است. شهرک‌هایی هستند که نزدیک ۳۰ هزار نفر جمعیت دارند، ولی مسجد ندارند و از طرفی برخی از روستا‌ها با ۲۰۰ خانوار دو مسجد دارند که امام جماعت فعالی ندارد. به همین دلیل به اطلاعات جزئی نیاز است تا بتوان وضع موجود مساجد را بررسی کرد و برای این امر نیز باید سامانه هوشمند و قابل تحلیلی وجود داشته باشد که بتواند اطلاعات دقیقی ارائه دهد. در حال حاضر اطلاعات دقیق، جزئی و به روز در این زمینه وجود ندارد و ایجاد آن هم هزینه بالایی دارد و هم کار بسیار سختی است که در این سند پیشنهاد شده، ولی هنوز جای آن خالی است.
انتهای پیام
The post سند ملی مسجد؛ در انتظار تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی Originally appeared on iqna.ir