راه‌اندازی بورس ایده، راهکاری است که هرازگاهی از سوی نهادها و سازمان‌های مرتبط با اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه و ترویج استارت‌آپ‌ها مطرح می‌شود تا طی آن با انجام خرید و فروش ایده، شرایط برای بازار هدف و کسب و کارهای دانش‌بنیان بهبود یابد.
احمد جانجان، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره راه‌اندازی بورس ایده و تأثیر آن بر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گفت: راه‌اندازی بورس ایده تا حدودی ایده‌ها را ارزشمند می‌کند چون قابلیت خرید و فروش ایده‌ها را فراهم می‌کند و لذا حتماً به‌خاطر افزایش انگیزه‌های مالی به لحاظ انگیزشی هم اثرگذار است.
وی یکی از موانع تحقق بورس ایده را در نبود قانون «کپی‌رایت» دانست و در این رابطه اظهار کرد: نبود این قانون همه حوزه‌ها را با چالش بسیار جدی مواجه ساخته؛ به طوری که در حوزه نشر هم بسیاری از مؤلفان و ناشران را آزرده‌خاطر کرده است. اگر واقعاً می‌خواهیم بورس ایده راه‌اندازی شود لازمه‌اش فراهم آوردن زمینه‌های حمایت از حقوق مالکیت فکری و معنوی است تا دزدی ایده رخ ندهد. اگر قانون کپی‌رایت به تصویب نرسد، مطمئناً فقط ایده‌های سطحی و نه‌چندان کارشناسی‌شده و با کمترین قابلیت عملیاتی‌سازی به خرید و فروش می‌رسد و ایده‌هایی که ناب هستند همچنان خارج از بورس ایده خرید و فروش خواهند شد.
آیا کپی‌رایت انحصارآفرین است؟
کارشناس اقتصادی با اشاره به ادعای مخالفان کپی‌رایت که معتقدند محدودیت‌آفرین و انحصارآفرین است، افزود: آنهایی که چنین ادعا و باوری دارند در اصل تولیدکننده واقعی فکر و مؤلف کارآمدی نیستند و محل اصلی درآمدشان از کپی کردن ایده‌های دیگران است. مؤلفان و صاحبان ایده وقت و زمان خودشان را صرف ایده‌پردازی و خلق محصول جدیدی از هیچ می‌کنند و قاعدتاً باید آورده مالی نصیبشان شود و اگر نتوانند از این راه درآمدزایی داشته باشند قطعاً نخواهند توانست هزینه‌های ایده‌های بعدی را تأمین کنند.
جانجان در این رابطه ادامه داد: پس می‌توان نتیجه گرفت مخالفت آنها ارزشمند نیست بلکه ضدارزش هم است. در اصل با قانون کپی‌رایت انگیزه تولیدکننده ایده مضاعف می‌شود و هم اینکه به تأمین مالی ایده‌پرداز به بهترین شکل ممکن می‌انجامد. در جوامعی که امروزه به عنوان جوامع توسعه‌یافته محسوب می‌شوند این توسعه‌یافتگی محصول اهمیت دادن به ایده‌ها و اجرای دقیق قانون کپی‌رایت است و در این دست جوامع بورس ایده کارکرد دارد و می‌تواند مؤثر واقع شود.
وی دسترسی‌های پرچالش ارتباطاتی را یکی دیگر از موانع راه‌اندازی بورس ایده به معنای واقعی کلمه عنوان کرد و گفت: وقتی سرعت اینترنت در ایران در مقایسه با کشورهای رشدیافته ناچیز است، وقتی دسترسی اطلاعاتی ایده‌پردازان به درگاه‌های اطلاعاتی و علمی جهانی محدود است، وقتی دسترسی آزاد به اطلاعات وجود ندارد و نیز محدودیت‌های اینترنتی شدت پیدا کرده چگونه می‌توان بورس ایده راه انداخت.
بیشتر بخوانید:
چگونه یک جامعه کارآفرین داشته باشیم؟
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: هنوز زیرساخت‌های راه‌اندازی بورس ایده فراهم نشده و تا زمانی هم که فراهم نشود طرح تشکیل بورس ایده عملیاتی نخواهد شد. برطرف کردن مسائل مالی و نرم‌افزاری لازمه تقویت زیرساخت‌هاست، ولی چون موانع برطرف نشده صاحبان ایده ترجیح می‌دهند ایده‌هایشان را به مشتریان خارجی آن هم با قیمت خوب بفروشند و سریع هم به پولشان دست پیدا می‌کنند و حتی بعضاً مشاهده شده افرادی هستند که ایده را خریداری می‌کنند ولی آن ایده در ایران پیاده نمی‌شود تا برای کشور آورده مادی و معنوی داشته باشد و در جای دیگر به مرحله اجرا در می‌آورند.
جانجان گفت: بخشی از ارزش‌گذاری یک ایده به ارزش مقداری بازار هدفش مربوط است؛ یعنی فرض کنید در ایران چه میزان از استارت‌آپ‌ها تاکنون توانسته‌اند به موفقیت دست پیدا کنند و یا ارزش کلی بازارشان چقدر است و یا به لحاظ توسعه به‌ویژه در رابطه با توسعه منابع انسانی دچار تنگنا و محدودیت هستند یا خیر.
معضل مهاجرت در حوزه استارت‌آپ‌ها
وی با بیان اینکه در حوزه استارت‌آپی به‌ویژه در زمینه دنیای وب و شبکه شدیداً با معضل مهاجرت مواجه هستیم و خیلی از گروه‌های متخصص و کدنویس‌ها یا از کشور رفته‌اند یا اینکه در فضای داخلی فعلاً فعالیتی ندارند و فقط در کشور زندگی می‌کنند ولی درآمدشان خارج از کشور به صورت کار از راه دور است.
کارشناس اقتصادی بیان کرد: متأسفانه عادت کرده‌ایم بدون زحمت به ایده‌های ناب و موفق دست پیدا کنیم درصورتی‌که باید این باور در کشور ترویج پیدا کند که پرداخت هزینه برای دسترسی به ایده برای توسعه فضای کسب و کار و گسترش بازارهای جدید لازم و ضروری است پس باید ابتدا هزینه ایده را پرداخت کرد و سپس بازار و کسب وکار را داد.
کارشناس اقتصادی یکی دیگر از موانع تحقق بورس ایده را مربوط به قوانین زائد و دست‌وپاگیر و فضاهای غیرمنطقی دانست و گفت: ورودهای غیرکارشناسی برخی از نهاد، سازمان و مسئولان سبب شده تا فقط خوش‌بینی مفرط به وجود آید و حمایت از ایده‌ها در حد شعار و حرف باقی بماند. این وضعیت اگر ادامه پیدا کند روزبه‌روز تنگناها بیشتر خواهد شد و استفاده از ایده‌های استارت‌آپی که در دنیا رایج است، در کشور ما به امری محال تبدیل شود.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
The post آیا راه‌اندازی بورس ایده امکان‌پذیر است؟ Originally appeared on iqna.ir