مسعود امجدی‌پور، اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ایکنا، ادغام بانک‌های خصوصی با ترازنامه منفی را یک راهکار مثبت و مؤثر توصیف کرد و گفت: ایجاد یک سیستم بانکی متناسب با وضعیت فعلی کشور نیازمند روندی است و این روند را دولت و مجلس طی سال‌های گذشته شناسایی و مشترکاً برروی آن کار کرده‌اند، طوری که در این راستا طرحی در مجلس در جریان است تحت عنوان «بانکداری نوین» که به تمام غائله‌های نظام بانکداری کشور خاتمه خواهد داد، البته هنوز به تصویب نرسیده ولی این را می‌دانم در دستورکار مجلس قرار دارد و یک سری از تبصره‌ها و مواد آن هم در مجمع تشخیص بررسی و مورد بحث قرار گرفته است. این موضوع در مجلس در حال نهایی شدن است و رهبر معظم انقلاب هم تأکید دارند این طرح هرچه سریع‌تر نهایی شود و اگر ان‌شاءالله به تصویب برسد و دولت هم مکلف به اجرای آن شود تحول بزرگی را در بانکداری کشور به وجود می‌آورد.

وی افزود: یکی از قدم‌هایی که در طرح مذکور دیده شده مربوط به ادغام بانک‌های خصوصی است و حتی تا آنجایی که امکان دارد شاید بانک‌های دولتی هم ادغام شوند و مزایای بسیار زیادی در این ادغام نهفته شده و یکی از این مزایا تنظیم ترازنامه بانک‌هاست، به شکلی که این ترازنامه‌ها یک جا جمع و خروجی و ورودی‌شان مشخص می‌شوند و دولت و بانک مرکزی با شفافیت بالا و نظارت بیشتر آنها را بررسی و در نهایت تصمیمات مقتضی را اتخاذ کنند.

طرح مجلس برای کارآمدی نظام بانکی

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه طرح مجلس به کارآمدی نظام بانکی خیلی کمک می‌کند، ادامه داد: البته دولت خود را معطل طرح مجلس نکرده و انجام برخی از اقدامات را در دستورکار قرار داده که ادغام برخی از بانک‌های خصوصی ازجمله آنهاست و هرچند راهکار موقتی بوده ولی در یک پازل بزرگ به عنوان اولین گام محسوب می‌شود.

وی با اشاره به ماهیت بانک‌ها گفت: آنقدر سیستم بانکی ما بیمارگونه رفتار کرده که برای شهروندان عادی این پرسش به وجود آمده است که اگر قدرت خلق پول از بانک‌ها سلب شود چگونه باید خود را اداره کنند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت قرار نیست بانک‌ها خودشان را اداره کنند بلکه در همه کشورها بانک‌ها نهادهایی هستند که کنار اقتصاد خرد و کلان قرار دارند و به عنوان پشتیبان اقتصاد عمل می‌کنند و قرار است چرخ‌‎های اقتصاد را بچرخانند اما در کشور ما این قضیه کاملاً برعکس است یعنی خود بانک‌ها به رقیب بنگاه‌های اقتصادی تبدیل شده‌اند و این رقابت در عرصه تولید، ساخت و ساز، خدمات، فناوری و کشاورزی به وضوح دیده می‌شود و لذا در تمام عرصه‌ها بانک‌ها به رقیب جدی برای فعالان واقعی عرصه اقتصاد تبدیل شده‌اند.

بی‌قانونی در عرصه بانکداری

امجدی‌پور ادامه داد: متأسفانه به خاطر بی‌قانونی در عرصه بانکداری کشور خیلی از بانک‌ها توانسته‌اند دست به خلق پول بزنند، مجوز چاپ پول دریافت کنند و منابعی را که قرار بود در خدمت تولید باشد را با این استنباط که ما باید خودمان را بچرخانیم در راستای خدمت به منافعشان بکار بگیرند. در صورتی که اگر بانک‌ها به وظیفه ذاتی‌شان عمل کنند نه نیاز به این همه ساختمان و نه نیازی به تعداد بسیار زیاد نیروی انسانی دارند و از سوی دیگر به شفافیت هم منجر خواهد شد. بانک‌ها می‌توانند هزینه‌هایشان را کاهش دهند اما وقتی هزینه‌هایشان کاسته نشود قطعاً دست به هر فعالیتی اعم از خرید و فروش دلار، طلا، سکه و ملک می‌زنند تا درآمدزایی کنند.

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه بنگاهداری بانک‌ها سبب می‌شود بانک‌ها به جای اینکه در کنار اقتصاد باشند خود را مقابل اقتصاد قرار دهند، اظهار کرد: بنگاهداری بانک‌ها به نحوی است که عملاً نقش واسطه‌گری را ایفا می‌کنند و در هر بخشی از اقتصاد اینگونه رفتار کرده‌اند منجر به ویرانی شده‌اند.

امجدی‌پور با اشاره به نحوه عملکرد بانک‌ها در کشورهای موفق گفت: در کشورهای موفق بانک‌ها با حداقل نیروی انسانی و با حداقل ساختمان یک سری منابعی را که از طریق دولت در اختیارشان قرار می‌گیرد با استفاده از ساختار داخلی‌شان در اختیار فعالان اقتصادی قرار می‌دهند و فقط درصد اندکی برای خود آن هم با هدف تأمین هزینه‌هایشان برداشت می‌کنند.

وی با بیان اینکه در همه جای دنیا بانک‌ها تسهیل‌گر هستند، تأکید کرد: در ایران هم قرار بود بانک‌ها تسهیل‌گر باشند و تسهیلاتی را در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهند اما وقتی متوجه شدند خودشان می‌توانند درآمدهای بسیار هنگفت غیرشفاف داشته باشند تصمیم گرفتند به بنگاه تبدیل شوند یعنی به جای اینکه منابع را به فعالان اقتصادی اختصاص دهند به بنگاه‌های زیرمجموعه‌شان اختصاص دادند و به همین دلیل هر بانکی ده‌ها یا صدها شرکت ثبت کرده و عمده فعالیت‌شان هم کار واسطه‌ای و سفته‌بازی است.

ایفای نقش بانک‌ها در اقتصاد خرد

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر بانک‌ها به خوبی ایفای نقش کنند ابزار خوبی برای تقویت اقتصاد خرد هستند. امروزه حرف اول را اقتصاد خرد می‌زند نه اقتصاد کلان و بانک‌ها می‌توانند در تقویت اقتصاد خرد مؤثر باشند.

امجدی‌پور در پایان با اشاره به مؤلفه اقتصاد خرد عنوان کرد: اقتصاد خرد اقتصادی است که متولی آن دولت‌ها نبوده و از منابع دولتی استفاده نمی‌شود و بخش خصوصی و نیمه‌دولتی در آن بیشترین اثرگذاری را دارند و از منابع خود هزینه می‌کنند و سودشان هم متعلق به خودشان است و فقط مالیات پرداخت می‌کنند. ولی در اقتصاد کلان دولت نقش پررنگی دارد و درآمدهای نفتی، مالیاتی و درآمدهای حاصل از فروش گاز و معادن را در اختیار دارد و در بودجه‌نویسی بیشتر به کار می‌رود.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام