به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست تخصصی گردشگری و معنویت با رویکرد «سلامت معنوی»، امروز سه‌شنبه، ۱۸ مهرماه در پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی برگزار شد.
محمدحسین ایمانی‌خوشخو، رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در این نشست بیان کرد: این جلسه چهارمین پیش نشست در حوزه گردشگری است. در هفته سلامت روان قرار داریم و موضوع گردشگری و معنویت گردشگری با سلامت روان در ارتباط مستقیم است. خستگی روح علت اصلی سفر کردن است و جای سؤال است که چرا نسبت به این مسئله اصلی بی‌توجه هستیم.
خاصیت درمانی گردشگری
وی ادامه داد: در جای‌جای دین اسلام به موضوع سلامت معنوی اشاره شده است. سلامت معنوی به برداشت‌های انسان از طبیعت، خود و زندگی بازمی‌گردد و این اتفاق از مسیر سفر و گردشگری محقق می‌شود. بسیاری از روانشناسان به مراجعان خود توصیه به سفر کردن می‌کنند و این یعنی گردشگری خاصیت درمانی هم دارد.
رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در پایان تصریح کرد: دانشگاه علم و فرهنگ اولین دانشکده گردشگری را تأسیس کرده است و به مسائل جدید که نیاز جامعه است، می‌پردازد.
بی‌توجهی نسبت به گردشگری تعالی‌بخش
منوچهر جهانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ در این نشست بیان کرد: هیئت گردشگری اندیشه‌ورز، سند ملی راهبردی گردشگری تعالی‌بخش را تهیه کرده است و انتظار می‌رفت که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پای کار بیاید و کمک کند اما هیچگونه حمایتی نکردند.
وی ادامه داد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تهیه سند گردشگری تعالی‌بخش را به افرادی سپردند که هیچگونه تخصصی در این حوزه ندارند و الفبای آن را نمی‌دانند. امیدواریم که حداقل به این کار ارزشمند و علمی که در دانشگاه علم و فرهنگ رخ داده توجه کرده و از آن استفاده کنند و در راستای تعاملات بین‌الملل و توسعه گردشگری مبتنی بر تعالی‌بخشی مورد توجه قرار گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ افزود: سلامت معنوی از مفاهیم بنیادینی است که در ارتقای سلامت و کیفیت انسان‌ها جاری و ساری است و ارتباط تنگاتنگی با مقوله گردشگری و معنویت دارد. در فرهنگ دینی و اسلامی ما نیز در رابطه با سفر مطالب بسیاری وجود دارد.
هشت محور سلامت معنوی
جهانیان با بیان اینکه سلامت معنوی مبتنی بر هشت محور است ادامه داد: محور اول معرفت افزایی، کسب معرفت و دانایی است؛ امروزه گردشگری صرفاً مجالی برای گذران وقت نیست بلکه به صورت هدفمند برگزار می‌شود و افراد برای کسب موضوعی خاص سفر می‌روند. محور دوم زیبایی شناختی است که با سفر کردن و مشاهده زیبایی‌های دنیا آرامش برای فرد ایجاد می‌شود؛ روایت «إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَال» که خداوند زیباست و زیبایی‌ها را دوست دارد اشاره به همین موضوع دارد، زیرا درون انسان نیز حس علاقه به زیبایی‌ها وجود دارد.
وی ادامه داد: محور سوم معناگرایی و معنابخشی به پدیده‌هاست. سفر به پی بردن راز و رمز هستی می‌انجامد و برای فرد انگیزه ایجاد می‌کند. محور چهارم ایمان و اعتقاد به خالق هستی است؛ جذابیت‌های طبیعی سبب اندیشیدن در رابطه با خالق هستی می‌شود. محور پنجم عقلانیت و خرد است که در سفر وجود دارد؛ انسان با دیدن زیبایی‌ها با استفاده از عقل و خرد خود قوه تمیز بین خوب و بد، زشتی و نیکی را درمی‌یابد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علم و فرهنگ اضافه کرد: محور ششم، تعامل و تعادل اجتماعی است؛ با سفر، نوعی احساس شخصیت در انسان به وجود می‌آید و نحوه تعامل با دیگران را کسب می‌کند که برای سلامت جامعه و صلح و دوستی مناسب است. محور هفتم احساس مسئولیت و وظیفه‌شناسی از طریق گردشگری است؛ رویکرد معنویت‌گرایی نسبت به جامعه و جاذبه‌های گردشگری ایجاد احساس مسئولیت می‌کند. محور هشتم تأکید بر بازگشت به خویشتن و معاد است که از طریق پی بردن به ذات هستی‌بخش خلقت این اتفاق رخ می‌دهد.
توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی و جسمی
حجت‌الاسلام رسول ایمانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی در این نشست بیان کرد: وقتی صحبت از گردشگری و معنویت می‌شود به دنبال کارکردهای تعالی‌بخش در سفر هستیم. تعریف سازمان جهانی سلامت از تعالی‌بخشی توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی و جسمی است.
وی ادامه داد: در نگاه عرفانی افراد برای شناخت خود به سوی خلوت‌گزینی و فاصله گرفتن از تعاملات اجتماعی می‌روند و در تعاریف امروزی، سفر می‌تواند این کارکرد را داشته باشد. سفر در جوامع امروزی ظرفیتی دارد که سبب خودآگاهی افراد و اعتدال روانی می‌شود. این نگاه به گردشگری همان کارکرد تعالی‌بخش دارد.
ایمانی افزود: اینکه شاهد موج عظیم سفر در ایام مختلف تعطیلات هستیم را باید به فال نیک گرفت و اصلاً چالش نیست بلکه این اتفاق نیاز به مدیریت دارد. ما ظرفیت‌های معنوی قوی در اختیار داریم و می‌توانیم با استفاده از این ظرفیت گام بلندی در جهت سلامت معنوی برداریم.
غفلت مسافر از سفر
زهرا استاد محمد سراج، مدرس حوزه علمیه در این نشست بیان کرد: باید در زندگی سیر و سلوک خود را معین کنیم؛ بسیاری از افراد در جریان هستی به قدری درگیر می‌شوند که فراموش می‌کنند که در این دنیا مسافر هستند و از اصل موضوع که سفر است غافل می‌شوند مانند کسی که در قطار سوار است و مقصد خود را فراموش می‌کند.
وی ادامه داد: همه ما در دنیا مسافر هستیم؛ هرجا که در قرآن نامی از سفر آمده همراه با سختی است اما هرجا که صحبت از «سیر» می‌شود اینگونه نیست و با هیجان همراه است. در قرآن کریم پس از «سیر» دستور به «انظروا» یعنی نگاه کردن داده است. اگر سیر طبق روشی که خداوند برای ما طراحی کرده است باشد به سمت تعالی پیش می‌رویم.
سراج تصریح کرد: در قرآن بعد از «سیر» به نکات فراوانی اشاره می‌شود؛ مثلاً می‌گوید «نگاه کن که چگونه خلق شدید» و «سرانجام پیشینیان را بنگرید» اگر به عاقبت کسانی که ما را تکذیب کردند نگاه کنید برای شما منجر به روشنگری می‌شود و اگر اهل تقوا باشید این مناظر برای شما هدایت و موعظه است.
گردشگری خانوادگی
شهاب طلایی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در این نشست بیان کرد: بحث گردشگری خانوادگی از موضوعاتی است که چند سالی می‌شود که بر روی آن تأمل کردیم. بررسی‌ها از نظام سیاست‌گذاری کشورها در توسعه زیرساخت‌های گردشگری برای گونه‌های گردشگری شروع شد. محور برنامه‌ریزی کشورها برای توسعه گردشگری مختلف است و گردشگری خانوادگی یکی از این گونه‌ها محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: روندهایی که سبب شده تا گردشگری خانوادگی مورد بحث قرار گیرد، تغییر ساختارهای خانواده است زیرا امروزه با خانواده‌هایی با رویکردها، درآمد، سبک زندگی و امید به زندگی متفاوتی مواجه هستیم و هریک از این گونه‌های خانوادگی، الگوهای متفاوتی برای سفر دارند.
طلایی اظهار کرد: حدود سه درصد از جمعیت جهان یعنی 200 میلیون نفر مهاجر هستند و در کشورهایی زندگی می‌کنند که محل تولد خودشان نیست و این موضوع سبب سفرهایی در دنیا برای بازگشت به کشور محل تولدشان می‌شود.
وی افزود: در گردشگری خانواده ارتباط نزدیک‌تری بین نسل‌ها ایجاد شده است و بازار سفرهای خانوادگی جدیدی پیدا شده است که می‌توان به کشور چین اشاره کرد. بیش از 60 درصد جمعیتی که از چین سفر می‌کنند همراه با خانواده است؛ این موضوع بسیار مهمی است زیرا چین بیشترین تعداد خروجی گردشگری را در دنیا دارد. این موضوع سبب شده تا اتحادیه اروپا برای آن برنامه‌ریزی و الگوهای خانوادگی چین را بررسی کرده تا براساس آن زیرساخت و جاذبه طراحی کنند.
طلایی تأکید کرد: نظام ارزشی خانواده در کشور ایران حفظ شده است و بیشتر سفرها به صورت خانوادگی رخ می‌دهد اما زیرساخت‌های گردشگری کشور مبتنی بر خانواده نیست؛ یعنی هتل‌ها و اقامتگاه‌های خانواده محور نیست.
وی در پایان افزود: آگاهی یک نوع رشد معنوی بوده که برای خانواده و جامعه است و اگر خانواده که رکنی از جامعه است به آگاهی برسد و آگاهی ببخشد، می‌تواند به سلامت معنوی جامعه کمک کند.
معنویت بعد چهارم انسان
محسن ایمانی‌نائینی، استاد روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس نیز طی سخنانی در این نشست بیان کرد: وقتی بحث از معنویت می‌شود فراتر از موضوع دین است. انسان موجود زیستی، روانی و اجتماعی است اما در پی بعد چهارم یعنی معنویت هم بوده و یک فرد سالم از هر چهار جنبه سلامت برخوردار است.
وی ادامه داد: خانواده یک سیستم اجتماعی است؛ سلامت معنوی سبب سازگاری می‌شود و موجبات رضایت طرفین را ایجاد می‌کند و افرادی که از سلامت معنوی برخوردارند، افراد رضایتمندی هستند. کسانی که سلامت معنوی دارند کمتر دچار اضطراب روانی می‌شوند و افراد با ایمان با یکدیگر تفاهم بیشتری دارند
ایمانی‌نائینی اضافه کرد: فردی که سلامت معنوی دارد احساس هویت و عشق دارد. سفر، رمز کامیابی است و هنگام سفر باید به آداب سفر توجه کرد. به قول سعدی بسیار سفر باید تا پخته شود خامی.
سفر راهی برای نظر کردن به خود
محمدهادی همایون، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در این نشست بیان کرد: حیوانات سایه‌های ما در زمین هستند؛ تمام عالم سایه وضعیت ماست. وقتی در زمین حرکت می‌کنیم در حال نظر کردن به خودمان هستیم.
وی افزود: جهانگردی سیر برون است که منجر به سیر درون می‌شود. افراد جهانگرد انسان‌های پخته‌تری هستند زیرا در حال سفر و مشاهده‌اند. گشتن در دنیا منجر به شناخت بیشتر می‌شود و ارزش انسان افزایش می‌یابد. معنویت همراه با سفر است و جدا کردن معنویت از سفر کار بسیار دشواری است.
انتهای پیام
The post خودآگاهی و اعتدال روانی؛ نتیجه تعالی‌بخش سفر Originally appeared on iqna.ir