به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان‌های تابعه و نهادهای وابسته با رویکرد تبیین منویات مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ امروز، ۳۰ مهرماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل تالار رودکی تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی طی سخنانی ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت مردم مظلوم فلسطین و غزه به دست جنایتکاران صهیونیستی بیان کرد: البته باید پیروزی عظیمی که طوفان الاقصی ایجاد کرد و نمایانگر پوشالی بودن رژیم صهیونیستی بود را تبریک گفت. شکست رژیم صهیونیستی در این عملیات بسیار ترمیم‌ناپذیر بود و نشان داد که صهیونیست‌ها از نظر امنیتی تا چه میزان ضعیف هستند.
وی با بیان اینکه صهیونیست‌ها آن‌چنان ناتوان هستند که حتی جرئت عملیات زمینی علیه مردم غزه را ندارند، گفت: مدیران فرهنگی انصافاً در این مدت با وجود همه تحریم‌ها با قدرت و قوت در حوزه‌های هنری تلاش کردند. نمایشگاه‌های بسیار خوبی همچون نمایشگاه قرآن، نمایشگاه کتاب و … برگزار شد که از همه دست‌اندرکاران این مراسم تشکر و قدردانی می‌کنم.
نظریه فرهنگ
خسروپناه تصریح کرد: ما در حوزه فرهنگ چند مقوله داریم که باید آن‌ها را از هم جدا و مستقل دید. اولین موضوع، بحث نظریه فرهنگ است که فعالیت‌های مختلف در حوزه‌هایی همچون موسیقی، کتاب و … در این حوزه قرار دارد. در دوران ما هیچ فردی به اندازه مقام معظم رهبری در مورد فرهنگ سخن نگفته است. ایشان فرهنگ را به هوا تشبیه کرده که در آن تنفس می‌کنیم. فرهنگ یک نهاد اجتماعی است که ساحت دانش، بینش، نگرش و کنش را شامل می‌شود.
وی ادامه داد: برخی نظریه‌پردازان فرهنگ را طوری تعریف می‌کنند که فقط ساحت کنش را دربرمی‌گیرد اما فرهنگ حتماً ساحت دانشی، بینشی، نگرش، منش، کنش و گرایش دارد. اگر این ساحت‌ها را در سطح جامعه نهادینه کنیم، فرهنگ ایجاد خواهد شد. فرهنگ امر فردی نیست بلکه امر و نهادی اجتماعی است و لذا مقوله جامعه‌شناختی نیز است. باید بدانیم سطح دانشی، بینشی، نگرشی، گرایشی و منشی و کنشی جامعه ما چه میزان است و جامعه ما تا چه حد عقلانیت‌پذیر و حافظه‌محور است.
بیشتر ببینید:
خسروپناه بیان کرد: باید بدانیم که جامعه ما تا چه حد از فرهنگ‌های بیگانه تأثیر می‌پذیرند. گاهی وقتی از نظریه فرهنگ سخن می‌گوییم، آن را فیلسوفانه و زمانی دیگر جامعه‌شناسانه بیان می‌کنیم. گاهی این‌گونه عنوان می‌کنیم که فرهنگ جامعه عبارت از بینش مبتنی بر ایمان، منش مبتنی بر فضیلت و کنش مبتنی بر عقلانیت است که از این موضوع با عنوان فرهنگ بایسته یاد می‌کنیم که این مبحث نظریه فرهنگی فیلسوفانه است.
وی اظهار کرد: گاهی اوقات به دنبال ارائه تعریف جامعه‌شناختی از فرهنگ هستیم. متأسفانه در برخی از نوشته‌ها بسیاری از رذیلت‌ها را به ايرانيان نسبت داده‌اند. البته این حرکت از زمان شاه عباس دوم آغاز شد و مستشرقان این نگاه منفی و سلبی را به ايرانيان نسبت دادند. آیت مسئله در زمان پهلوی اول مقداری گسترده‌تر شد و کتاب‌های بعد از انقلابی که از سوی برخی ارائه شد نیز به این مسئله دامن زد.
خسروپناه اظهار کرد: البته قصد نداریم تا مجموعه فضائل را به ایرانیان نسبت دهیم و از مشکلات چیزی نگوییم اما بسیاری از تحقیقات و نوشته‌ها در این زمینه یک‌سویه است. این نوشته‌ها به ویژه در دو قرن اخیر به ما القا کرده‌اند که ايرانيان نمی‌توانند هیچ‌گونه فعالیت و توسعه‌ای داشته باشند، لذا زمانی که توسعه‌ای در ایران رخ می‌دهد، دنیا تعجب می‌کند. آنچه برخی از جامعه‌شناسان در مورد فرهنگ ايرانيان می‌گویند، فرهنگ ذلیلانه است اما ما اعتقاد داریم که فرهنگ مردم ایران، فرهنگ قدرتمندانه است.
حکمرانی فرهنگ
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه موضوعی که پس از نظریه فرهنگی ارائه می‌شود، نظریه حکمرانی فرهنگ است، اظهار کرد: در حکمرانی فرهنگی یعنی در سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری، هر چقدر مشارکت ذینفعان و نخبگان وجود داشته باشد، حکمرانی موفق‌تر خواهد بود. امروز تعاریف فراوانی به ویژه از سوی غربیان در رابطه با حکمرانی وجود دارد. سبک‌های حکمرانی که در غرب مطرح است، هرمی، بنگاهی و شبکه‌ای است. حکمرانی بنگاهی این است که قدرتمندانی که قدرت هنری در بخش‌های مختلف دست آن‌هاست، مسائل را پیش ببرند. حکمرانی شبکه‌ای نیز به معنای مشارکت همگانی در حوزه‌های مختلف فرهنگی است که این حکمرانی بهترین نوع حکمرانی است.
وی افزود: نظریه اسلام در این زمینه حکمرانی ولایی است که در آن «ولی» محور قطب جامعه است. محوریت یعنی ذینفعان و مردم و نخبگان دور ولی هستند که این حکمرانی به حکمرانی شبکه‌ای نزدیکتر است. ما در حکمرانی فرهنگی باید مشارکت حداکثری ذینفعان و نخبگان را داشته باشیم. البته ممکن است اختلافاتی در این زمینه میان نخبگان و … وجود داشته باشد که طبیعی است.
اقتصاد مردم‌سالار
خسروپناه با بیان اینکه ما در حوزه اقتصاد نیز مردم‌سالاری داریم، گفت: باید کاری کنیم که مدل حکمرانی فرهنگی شبکه‌ای ولایی شکل گیرد که این بهترین نوع حکمرانی است. اینکه تصمیمات ما در حوزه تصدی‌گری مبتنی بر مدل حکمرانی فرهنگی نباشد، نقص است. پس از تبیین نظریه فلسفی و جامعه‌شناختی و حکمرانی حوزه فرهنگ، باید مراقب باشیم که در حوزه فرهنگ گرفتار سیاست‌زدگی نشویم. حکمرانی فرهنگی سیاست‌گذاری لازم دارد اما زمانی که گرفتار سیاست‌بازی شد، فرهنگ آسیب خواهد دید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مقام معظم رهبری مباحث کاملاً علمی و آکادمیک در حوزه فرهنگ دارند، گفت: در حوزه فرهنگ گفتوگو بسیار مهم است و اصحاب هنر باید با یکدیگر در تمامی رشته‌های هنری گفتوگو کنند. برای مثال در عرصه سریال‌های خانگی امروز ترویج مصرف دخانیات و مشروبات الکلی و قماربازی خانواده‌ها را تضعیف می‌کند. یکی از خط قرمزهای ما در فیلم‌ها و سریال‌ها، خانواده است. متأسفانه در اغلب سریال‌ها به قتل و جنایت و … می‌پردازند.
وی تصریح کرد: امروز می‌توان سریالی جذاب ساخت و در عین حال ارزش‌های اسلامی و اخلاقی را حفظ کرد. لذا به برپایی گعده‌های گفتوگو در این زمینه نیازمندیم. در حوزه موسیقی نیز بسیاری از ابهامات وجود دارد که هنوز حل نشده است. بسیاری از مباح‌های موسیقی را حرام اعلام کرده‌ایم. هیچ یک از دستگاه‌ها و سازهای موسیقی ما غنای لهوی ندارد. متأسفانه ما در حق برخی از مباحث سینما، موسیقی، صنایع دستی و … اجحاف کرده‌ایم. ایران اولین کشور در دنیا در تنوع صنایع دستی است. متأسفانه این ظرفیت هنری تجسمی و صنایع دستی دارای پشتوانه حکمت را به دنیا نشان نداده‌ایم.
خسروپناه بیان کرد: امروز باید نسبت حکمت و هنر را به دنیا نشان دهیم. شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت کامل در خدمت فرهنگ کشور است. ما شورا را جدا از وزارت ارشاد نمی‌دانیم و ما باید امور فرهنگی را تسهیل کنیم. امیدواریم با برنامه‌های پیش رو وزارت ارشاد بتواند نوعی تسهیل‌گری در امور فرهنگی ایجاد کند.
انتهای پیام
The post گرفتار سیاست‌زدگی فرهنگی نشویم Originally appeared on iqna.ir